6 - AWS Depolama Hizmetleri

Cheatsheet

1. Blok Depolama (Block Storage)

Verilerin sabit boyutlu bloklar halinde saklandığı, işletim sistemine "fiziksel disk" gibi bağlanan, düşük gecikmeli depolama türüdür. Veritabanları ve işletim sistemleri için idealdir.

1.1. EC2 Instance Store (Ephemeral Storage)

• Doğrudan Bağlı: Sunucuya (Host) fiziksel olarak takılı disklerdir (SSD/HDD).
• Geçicidir (Volatile): EC2 durdurulduğunda (Stop) veya sonlandığında (Terminate) veri silinir.
• Performans: Ağ gecikmesi yoktur, çok yüksek I/O hızı sunar.
• Kullanım Alanı: Önbellek (cache), buffer, swap alanı ve kalıcılık gerektirmeyen geçici veriler.

1.2. Amazon EBS (Elastic Block Store)

• Kalıcı ve Yönetilen: EC2 instance'larına ağ üzerinden bağlanan kalıcı disklerdir.
• Dayanıklılık: Donanım arızalarına karşı aynı Erişilebilirlik Bölgesi (AZ) içinde otomatik olarak replike edilir (kopyalanır).
• Ölçeklendirme: Boyut ve performans manuel olarak seçilir (otomatik büyümez).
• Snapshot (Anlık Görüntü):
  • Verilerin S3 üzerinde artımlı (incremental) yedeğini alır.
  • Snapshot silindiğinde sadece o snapshot'a özel veriler gider, zincir bozulmaz.
  • Data Lifecycle Manager (DLM): Snapshot alma işlemlerini otomatize eder (Örn: Her gece 12'de yedek al).

2. Nesne Depolama (Object Storage)

Verileri hiyerarşik bir dosya sistemi yerine, düz bir yapıda (flat structure) meta verileriyle birlikte "nesne" olarak saklar.

Amazon S3 (Simple Storage Service)

• Ölçeklenebilirlik: Teorik olarak sınırsız veri depolama kapasitesi sunar.
• Bucket Yapısı: Nesneler "Bucket" adı verilen benzersiz isimli kapsayıcılarda tutulur.
• Güvenlik: Varsayılan olarak tüm Bucket'lar gizlidir (private).
• Klasör Yanılsaması: Gerçekte klasör yoktur; resimler/tatil/foto.jpg ismi, uzun bir anahtar (key) adıdır.
• Versioning (Sürümleme): Hatalı silme veya üzerine yazmaya karşı verilerin eski sürümlerini saklar.

S3 Depolama Sınıfları

Not: S3 Lifecycle Policies ile veriler belirli bir süre sonra otomatik olarak daha ucuz sınıflara taşınabilir veya silinebilir.

3. Dosya Depolama (File Storage)

Ağ üzerinden (NFS/SMB protokolleri ile) birden fazla sunucunun aynı anda erişebildiği paylaşımlı depolama sistemidir.

3.1. Amazon EFS (Elastic File System)

• Protokol: NFS (Network File System).
• Hedef: Linux tabanlı EC2 instance'ları.
• Ölçekleme: Dosya eklendikçe otomatik büyür, sildikçe küçülür (Petabayt seviyesine kadar).
• Yedeklilik: Veriler birden fazla AZ'de (Multi-AZ) saklanır.
• Kullanım: Web sunucuları, içerik yönetim sistemleri (CMS), geliştirme ortamları.

3.2. Amazon FSx

Özel dosya sistemleri gerektiren iş yükleri için tam yönetilen hizmettir.

• FSx for Windows File Server: Windows tabanlı uygulamalar, Active Directory entegrasyonu, SMB protokolü.
• FSx for Lustre: Yüksek performanslı hesaplama (HPC), makine öğrenimi ve büyük veri analizi için (S3 ile entegre çalışabilir).
• FSx for NetApp ONTAP: NetApp özelliklerini (SnapMirror, Deduplication) buluta taşımak için.
• FSx for OpenZFS: ZFS dosya sistemi kullanan Linux iş yükleri için.

4. Hibrit Bulut ve Felaket Kurtarma

4.1. AWS Storage Gateway

Yerel sunucularınıza sanki fiziksel bir disk veya dosya sistemiymiş gibi görünen, ancak verileri arka planda AWS bulutuna depolayan hibrit bir köprüdür.

• Görevi: Şirket içi (on-premises) veri merkeziniz ile AWS depolama alanı arasında protokol çevirisi yapar.
• En Önemli Özelliği: Yerel uygulamalarınızın kodunu değiştirmeye gerek kalmaz; her şey yerelde çalışıyor sanırlar.
• Önbellek (Caching): Sık erişilen "sıcak" veriyi ofisinizde (hızlı erişim için), seyrek erişilen "soğuk" veriyi bulutta (ucuzluk için) tutar.

Gateway Türleri:

1. S3 File Gateway (Dosya):
   • Yerel Görünüm: Ağ klasörü (NFS veya SMB).
   • Arka Plan: Dosyaları Amazon S3 nesnelerine dönüştürür.
   • Kullanım: SQL yedekleri, ortak dosya paylaşımı.
2. Volume Gateway (Blok):
   • Yerel Görünüm: iSCSI (Sanal sabit disk).
   • Arka Plan: Verileri S3'te depolar ama kurtarma anında EBS Snapshot olarak geri döner.
   • Kullanım: Felaket kurtarma, yerel sunucuların disk kapasitesini bulutla genişletme.
3. Tape Gateway (Kaset):
   • Yerel Görünüm: Sanal Teyp Kütüphanesi (VTL/iSCSI).
   • Arka Plan: Fiziksel kaset yedekleme süreçlerini sanal olarak Glacier veya Deep Archive üzerine taşır.
   • Kullanım: Fiziksel kaset saklama maliyetinden kurtulma.

4.2. AWS Elastic Disaster Recovery (DRS)

Şirket içi sunucuları sürekli olarak AWS'e replike eder. Felaket anında sistemleri AWS üzerinde ayağa kaldırarak iş sürekliliği sağlar.