7 - AWS Veritabanı Hizmetleri

1. İlişkisel Veritabanı Hizmetleri (RDBMS)

Verileri satırlar, sütunlar ve tablolar halinde yapılandıran, SQL dili ile yönetilen, tutarlı ve katı şemalı sistemlerdir.

Amazon RDS (Relational Database Service)

Tamamen yönetilen, ölçeklenebilir bir ilişkisel veritabanı hizmetidir. Donanım sağlama, veritabanı kurulumu, yamalar ve yedekleme gibi zaman alan yönetim görevlerini AWS üstlenir.

• Desteklenen Motorlar: Amazon Aurora, MySQL, PostgreSQL, MariaDB, Oracle, SQL Server.
• Temel Özellikler:
  • Otomatik Yönetim: Yedeklemeler, yazılım yamaları ve bakım pencereleri otomatiktir.
  • Multi-AZ (Çoklu Kullanılabilirlik Alanı): Birincil veritabanının senkronize bir kopyasını farklı bir AZ'de tutarak felaket durumunda otomatik failover (geçiş) sağlar.
  • Okuma Replikaları (Read Replicas): Okuma trafiğini dağıtarak performansı artırır (Yatay ölçekleme).
  • Güvenlik: Veriler hem diskte (at rest) hem de transfer sırasında (in transit) şifrelenir.
• Kullanım Senaryoları: E-ticaret siteleri, ERP/CRM uygulamaları, karmaşık işlemler gerektiren finansal sistemler.

Amazon Aurora

AWS tarafından bulut için özel olarak geliştirilmiş, MySQL ve PostgreSQL uyumlu, yüksek performanslı ilişkisel veritabanı motorudur.

• Performans Farkı: Standart MySQL’den 5 kat, PostgreSQL’den 3 kat daha hızlıdır.
• Dayanıklılık ve Mimari:
  • Verileri 3 farklı Availability Zone'a (AZ) yayarak toplam 6 kopya halinde saklar.
  • Depolama alanı 10 GB'dan 128 TB'a kadar otomatik olarak büyür.
• Maliyet: Ticari veritabanı performansını, açık kaynak veritabanı maliyetleriyle (yaklaşık 1/10 maliyet) sunar.
• Özellik: Amazon Aurora Serverless seçeneği ile veritabanı instance'larını yönetmeden, talebe göre otomatik başlatıp durdurabilir.

2. NoSQL Veritabanı Hizmetleri

Esnek şemalara sahip, yüksek ölçeklenebilir ve milisaniye hızında yanıt gerektiren uygulamalar için tasarlanmış veritabanlarıdır.

Amazon DynamoDB

Tamamen yönetilen, sunucusuz (serverless), anahtar-değer (key-value) ve belge tabanlı NoSQL veritabanıdır.

• Performans: Her ölçekte tek haneli milisaniye gecikme süresi sunar.
• Ölçeklenebilirlik:
  • Depolama sınırı yoktur.
  • Trafik artışına göre kapasitesini otomatik olarak ayarlar (Auto-scaling).
• Veri Modeli: Yalnızca birincil anahtar (Primary Key) zorunludur; diğer sütunlar (öznitelikler) her satırda farklı olabilir.
• Kullanım Senaryoları: Mobil arka uçlar, oyun liderlik tabloları (gaming leaderboards), IoT cihaz verileri, alışveriş sepetleri.

3. Bellek İçi (In-Memory) Önbellekleme Hizmetleri

Verileri disk yerine RAM (bellek) üzerinde tutarak mikrosaniye seviyesinde okuma hızı sağlayan sistemlerdir. Genellikle ana veritabanının yükünü azaltmak için kullanılır.

Amazon ElastiCache

Tamamen yönetilen bellek içi veri deposu ve önbellek hizmetidir.

• Desteklenen Motorlar:
  • Redis (veya Valkey): Karmaşık veri türlerini destekler, kalıcılık ve yüksek erişilebilirlik sunar.
  • Memcached: Basit, çok iş parçacıklı (multithreaded) ve saf önbellekleme için idealdir.
• Temel Faydalar:
  • Sık sorgulanan verileri (örn: profil bilgisi, trend ürünler) önbelleğe alarak veritabanı maliyetini düşürür.
  • Uygulama yanıt sürelerini hızlandırır.
• Kullanım Senaryoları: Oturum yönetimi (Session store), gerçek zamanlı analitik, oyun skor tabloları.

4. Uzmanlaşmış Veritabanı Hizmetleri

Belirli veri modelleri ve iş ihtiyaçları için optimize edilmiş veritabanlarıdır.

Amazon DocumentDB

• Türü: Belge (Document) Veritabanı.
• Uyumluluk: MongoDB uyumludur (Mevcut MongoDB kodlarınız ve araçlarınızla çalışır). Yarı yapılandırılmış veriler için idealdir.
• Kullanım: JSON verilerini depolamak, sorgulamak ve dizinlemek için kullanılır. İçerik yönetim sistemleri (CMS) ve kataloglar için idealdir.

Amazon Neptune

• Türü: Grafik (Graph) Veritabanı.
• Amaç: Veriler arasındaki karmaşık ilişkileri depolamak ve analiz etmek. Yüksek bağlantılı veriler için idealdir.
• Kullanım Senaryoları: Sosyal medya ağları (kim kimi takip ediyor), öneri motorları (bunu alan şunu da aldı), dolandırıcılık tespiti.

5. Veri Yönetimi, Yedekleme ve Göç Araçları

AWS Backup

AWS hizmetleri (EC2, EBS, RDS, DynamoDB vb.) ve şirket içi (on-premise) hibrit iş yükleri için merkezi yedekleme yönetim hizmetidir.

• Özellik: Yedekleme politikalarını tek bir merkezden oluşturmanızı ve yönetmenizi sağlar.
• Fayda: Uyumluluk (compliance) raporlamasını kolaylaştırır ve veri kaybı riskini minimize eder.

AWS Database Migration Service (DMS)

Veritabanlarını AWS'ye hızlı ve güvenli bir şekilde taşımanızı sağlayan hizmettir.

• Sıfır Kesinti: Kaynak veritabanı geçiş sırasında tamamen çalışır durumda kalır, bu da uygulamaların kesintiye uğramamasını sağlar.
• Heterojen Göç: Farklı platformlar arası geçişi destekler (Örn: Oracle'dan Amazon Aurora'ya).

Özet Karşılaştırma Tablosu